Anticonceptie & Seksualiteit
Meer informatie
Anticonceptie & Seksualiteit na de zwangerschap
Na de geboorte van jullie kind is het normaal om bloedverlies te houden tot ongeveer zes weken na de bevalling. Daarna kan je menstruatie weer op gang komen, maar het is ook mogelijk dat de menstruatie nog een aantal maanden wegblijft. Ongeveer twee weken voordat je weer een menstruatie krijgt, heb je je eisprong en ben je dus ook weer vruchtbaar. Dit weet je pas op moment dat je een menstruatie hebt.
Als je niet direct weer in verwachting wil raken, is het goed om stil te staan bij je vruchtbaarheid en/of anticoncentie.
Het is niet te voorspellen wanneer je weer behoefte hebt aan seksueel contact. Soms is dit al na drie weken, maar soms ook pas na een jaar na de bevalling. Het herstel na de bevalling, een gevoelige bekkenbodem en alle veranderingen in jullie leven spelen hierin een rol. Wanneer je borstvoeding geeft, kan het zijn dat je minder snel vochtig wordt bij seksuele opwinding. Neem daarom rustig de tijd voor elkaar. Vooral de eerste keer vrijen na de bevalling kan spannend zijn, soms is het pijnlijk of gevoelig. In de loop van de tijd zal ook je seksuele relatie zich weer herstellen. Mocht dit niet het geval zijn of blijf je pijn houden bij het vrijen dan adviseren wij je hierover contact op te nemen met ons of je huisarts.
Ben je weer toe aan seksueel contact, denk dan ook tijdig aan het gebruik van anticonceptie. Geef je borstvoeding dan kan je cyclus toch gewoon weer op gang komen en ben je dus ook weer vruchtbaar. In combinatie met borstvoeding kun je niet zomaar alle beschikbare anticonceptiemiddelen gebruiken. Veel middelen bevatten hormonen die invloed kunnen hebben op de borstvoeding. In combinatie met borstvoeding heb je drie mogelijkheden. De eerste is het gebruik van condooms. De tweede is een spiraaltje. Er zijn twee soorten spiraaltjes; een hormoonhoudend spiraal of een koperspiraal. Informeer bij je huisarts wat voor jou de beste optie is en hoe die geplaatst kan worden. De derde optie is de minipil, deze pil bevat geen oestrogenen waardoor deze geschikt is in combinatie met borstvoeding. Deze pil moet je dagelijks innemen. Wanneer je geen borstvoeding geeft dan kun je alle vormen van anticonceptie gebruiken. Wil je meer weten over welke vorm van anticonceptie bij jou past, kijk dan op anticonceptie.nl.
Na de eerste kraamweek
Meer informatie
Na de eerste kraamweek
Als jullie kindje één week oud is sluiten wij onze huisbezoek af. We dragen de zorg voor jullie kindje over naar het consultatiebureau en de huisarts. Het consultatiebureau vormt een belangrijke pijler voor ouders in de zorg voor hun kindje, waar groei, ontwikkeling en gezondheid centraal staan.
Na de kraamweek is het essentieel om de bekkenbodemspieren te trainen en voorzichtig te beginnen met sporten, met specifieke richtlijnen voor het herstel van het lichaam na de bevalling.
Psychische klachten kunnen na de bevalling voorkomen; het is belangrijk om hier tijdig hulp voor te zoeken bij de huisarts of het consultatiebureau zelf.
Het consultatiebureau neemt binnen twee weken contact met je op om een huisbezoek in te plannen. Het consultatiebureau vervolgt de groei en ontwikkelingen van jullie kindje. Daar kun je terecht met vragen over voeding, gezondheid en ouderschap. Bij het consultatiebureau kun je je baby laten wegen, er zijn inloopuurtjes waar je zonder afspraak terecht kan. Het rijksvaccinatieprogramma loopt ook via het consultatiebureau. Voor meer informatie over het rijksvaccinatieprogramma kun je hier klikken.
Wanneer je volledige borstvoeding geeft dan geef je je kindje vanaf de achtste dag na de geboorte vitamine K en D volgens de bijsluiter. Je kindje heeft de eerste drie maanden de vitamine K nodig. Vitamine D geef je aan je kindje totdat hij of zij vier jaar oud is. De in olie opgeloste vitamine K en D hebben de voorkeur.
Wanneer jij je kindje een combinatie geeft van borst- en kunstvoeding, dan is het advies om ook beide vitamines te geven. Wanneer je kindje meer dan 500ml kunstvoeding per dag drinkt, dan hoeft er geen vitamine K gegeven te worden. Vitamine D geef je altijd tot je kindje vier jaar is. Bij volledige kunstvoeding geef je je kind tot het vierde jaar alleen vitamine D bij volgens de bijsluiter. Vitamine K is niet nodig.
Na de bevalling is het van belang de bekkenbodemspieren weer te trainen. Hiervoor zijn verschillende oefeningen. De kraamverzorgende zal deze oefeningen in de kraamweek met je bespreken. Vaak hebben vrouwen na de bevalling nog moeite met het ophouden van urine en soms ook met het ophouden van ontlasting. Vooral bij lachen, hoesten of sporten kan ongewild urineverlies voorkomen. Mocht je hier, na het trainen van de bekkenbodem last van blijven houden, neem dan contact op met een gespecialiseerde bekkenbodemfysiotherapeut of ga bij je huisarts langs.
Na de eerste weken kun je weer rustig beginnen met sporten. De eerste zes weken na de bevalling worden nog geen buikspieroefeningen geadviseerd. Door de zwangerschap wijken de rechte buikspieren vaak nog wat uiteen en kun je een diastase krijgen als je te vroeg met trainen begint. Na zes weken zijn de rechte buikspieren over het algemeen weer voldoende hersteld. Zorg dat je bekkenbodem goed getraind is, voordat je met buikspieroefeningen begint. Wanneer je je buikspieren gaat trainen, begin dan eerst met de schuine buikspieren. Je bent door de hormonen gevoeliger voor blessures. Luister goed naar je lichaam en bouw het rustig op.
Het kan zijn dat je na de bevalling niet helemaal lekker in je vel zit. Er gebeurt natuurlijk in korte tijd heel veel. Je bent voor het eerst of opnieuw moeder geworden, lichamelijk ben je nog niet helemaal hersteld, je nachtrust wordt regelmatig verstoord en ook binnen je relatie (en gezin) moeten jullie je aandacht verdelen. Heb je het gevoel dat je somber of neerslachtig bent, of heb je nare of rare gedachten en kom je hier zelf niet uit, trek dan tijdig aan de bel. Je huisarts is hiervoor de aangewezen persoon, maar natuurlijk mag je ons ook altijd bellen. Wil je meer lezen over psychische klachten en somberheid na de bevalling klik dan hier. Soms kan de werking van de schildklier na een zwangerschap verstoord raken, hier kun je ook depressieve klachten van krijgen. Het is dus zinvol bij depressieve klachten de werking van de schildklier via je huisarts te laten controleren. Wil je meer informatie over psychische problemen na de bevalling kijk dan op de website van deverloskundige.nl.
Lactatiekunde
Meer informatie
Lactatiekundige zorg
Borstvoeding is de meest gezonde en natuurlijke voeding voor een pasgeboren baby. Het bevordert een gezonde groei en ontwikkeling, beschermt tegen infecties en ziektes en stimuleert die hechting tussen moeder en baby. Voor de meeste moeders en hun baby’s verloopt de borstvoedingsperiode zonder al te veel problemen. Soms kan het echter zijn dat er extra professionele begeleiding nodig is. Dan is het mogelijk een lactatiekundige in te schakelen.
Een lactatiekundige is iemand die gespecialiseerd is op het gebied van borstvoeding en je kan informeren over alle ins en outs op het gebied van borstvoeding. Zij kan je extra intensieve begeleiding en ondersteuning bieden bij alle uiteenlopende problemen met borstvoeding zoals: twijfel over het geven van borst- of kunstvoeding, een negatieve ervaring bij een vorige borstvoedingsperiode, pijn bij het voeden, onvoldoende melkproductie, overproductie, aanleg- en zuigproblemen, herhaalde borstontstekingen, borstweigeren of het afbouwen van borstvoeding. Ook bij specifieke problemen zoals voeden na een borstoperatie, voeden na een vroeggeboorte of medicatiegebruik bij borstvoeding kan een lactatiekundige je extra advies en begeleiding bieden.
Wanneer je behoefte hebt aan lactatiekundige advies werken wij samen met verschillende lactatiedeskundige.
Lactatiekundige naar wie wij jullie doorverwijzen zijn. Els Hardeman, zij verzorgt ook onze borstvoedingsavond. Conny Livestro van Koestermelk. Elina van Roekel van borstvoedingede.
Wanneer je specifieke vragen hebt over borstvoeding of graag specialistisch advies wilt adviseren wij om een afspraak te maken met een lactatiekundige.
Wanneer je extra en/of intensieve begeleiding nodig hebt van een lactatiekundige zijn hier kosten aan verbonden. Veel zorgverzekeraars vergoeden tegenwoordig een consult bij de lactatiekundige. We adviseren je om bij je zorgverzekeraar te informeren als je wilt weten of de kosten voor jou ook vergoed worden.
Regelzaken kraamtijd
Meer informatie
Regelzaken kraamtijd
Na de geboorte van je kindje zijn er enkele belangrijke administratieve stappen die je moet ondernemen. Eén van de eerste stappen is de geboorteaangifte bij de gemeente. Dit proces is essentieel voor de registratie van je kind en kan digitaal worden uitgevoerd. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de vereiste documenten en procedures.
Binnen drie dagen na de geboorte dient je kindje aangegeven te zijn bij de gemeente. Deze aangifte kan digitaal. Hier heb je dan wel digiD codes voor nodig. Kijk voor meer informatie op de website van de gemeente Ede.
Je kunt als ouders samen de achternaam van jullie eerste kind kiezen, die van de moeder of die van de vader. De keuze kun je voor de geboorte of tijdens de geboorteaangifte laten vastleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Voor meer informatie hierover kun je het informatieblad ‘Keuze van de achternaam’ lezen.
Borstvoeding
Meer informatie
Borstvoeding
Borstvoeding is de beste voeding voor je baby. Moedermelk bevat waardevolle voedings- en afweerstoffen die kinderen nodig hebben voor hun groei, ontwikkeling en gezondheid. Een baby wordt geboren met een sterke zoek-, hap-, zuig- en slikreflex en een behoefte aan voeding. Naast voeding zijn warmte en lichaamscontact voor een baby heel belangrijk. Door deze warmte en het lichaamscontact ontstaat een hechte band tussen ouders en hun baby.
Voor de moeder biedt het geven van borstvoeding eveneens voordelen. Praktisch alle moeders kunnen borstvoeding geven. Voor een baby is drinken aan de borst een aangeboren vaardigheid, voor jou als moeder is het meestal een onbekende kunst waar je vaardig in wordt door het te doen. De moedermelk van de eerste dagen bevat grote hoeveelheden beschermende stoffen. Omdat je baby meer gaat drinken naarmate hij of zij groeit krijgt het later ook nog steeds evenveel beschermende stoffen binnen. De positieve effecten van borstvoeding zijn het grootst als je baby minimaal zes maanden borstvoeding krijgt.
De eigenschappen van moedermelk zijn talrijk. Moedermelk wordt gezien als wit bloed, omdat het veel waardevolle stoffen bevat die ook in bloed voorkomen.
Een aantal van deze waardevolle stoffen zijn:
- immunoglobulines (voor de weerstand)
- essentiële aminozuren (eiwitten)
- bijzondere vetzuren
- lactose (melksuiker)
- groeifactoren
Moedermelk beschermt de baby actief tegen ziekten. Dit is anders dan bij kunstvoeding, die geen bescherming biedt. Moedermelk beschermt onder andere actief tegen diarree, darmstoornissen, luchtweginfecties en astma, middenoorontstekingen, allergieën en eczeem. Op de lange termijn hebben kinderen die geen borstvoeding hebben gekregen een grotere kans op onder andere suikerziekte, hart- en vaatziekten en overgewicht.
Door de bijzondere vetzuren die moedermelk bevat, ontwikkelen de ogen en de hersenen zich goed. Borstvoeding heeft een gunstig effect op de kaken en op de spraak van het kind.
Het belang van borstvoeding voor de moeder
Voor de moeder zijn er ook voordelen aan het geven van borstvoeding:
- Het bloedverlies na de bevalling kan beperkt blijven
- Bij langdurig voeden vermindert het de kans op rheumatische artritis, borstkanker en botontkalking op latere leeftijd
- Het heeft een gunstig effect op de moeder-kindbinding
De ideale babyvoeding
Moedermelk is de normale voeding voor de zich ontwikkelende baby en jong kind. Moedermelk bevat alles wat een baby nodig heeft voor een goede ontwikkeling. Zo heeft het als enige de juiste samenstelling voor een mensenkind, is het altijd en overal op de gewenste temperatuur beschikbaar en het is goedkoop.
Bijzondere eigenschap van moedermelk
Eén van de meest bijzondere eigenschappen van borstvoeding is dat je als moeder genoeg melk kunt maken voor je groeiende baby, zelfs voor een tweeling of drieling. Hoe meer vraag, hoe meer aanbod. Daarnaast verandert de samenstelling van de melk met de leeftijd van de baby.
De eerste melk wordt colostrum genoemd. Colostrum is een dikke geel-witte vloeistof die eiwitrijk en vetarm is, waardoor deze licht verteerbaar is. De darmen krijgen hierdoor de mogelijkheid de darmwerking en het verteringsproces op een goede manier op gang te brengen. Colostrum wordt al in de zwangerschap aangemaakt. In de zwangerschap kunnen er druppels colostrum uit je borst lekken. Na de geboorte is colostrum in voldoende hoeveelheden in je borsten aanwezig. Colostrum is rijk aan antistoffen waardoor je baby in de kwetsbare eerste weken een extra dosis beschermende stoffen binnenkrijgt. Colostrum is in kleine hoeveelheden beschikbaar, aangepast aan de kleine maag van je baby en aan het opstarten van de darmen. Het werkt laxerend op de darmen van je baby waardoor je baby het meconium (de eerste zwarte ontlasting) gemakkelijk kwijt raakt.
De hoeveelheid colostrum die per voeding beschikbaar is varieert van 5ml tot 30ml. Dit is voldoende voor een gezonde, op tijd geboren baby. Een gezonde, op tijd geboren baby heeft namelijk genoeg reserves voor de eerste drie dagen en waardoor je baby, naast de colostrum de eerste drie dagen, geen andere voeding nodig.
Rond de derde of vierde dag begint de samenstelling van het colostrum meestal te veranderen. Dit wordt overgangsmelk genoemd. Overgangsmelk combineert de eigenschappen van colostrum met de eigenschappen van rijpe melk. Na ongeveer twee weken wordt er geen colostrum meer geproduceerd en stroomt de rijpe melk uit je borst. De rijpe melk ziet er dunner en wateriger uit. Het bevat alle voedingsstoffen die een baby nodig heeft voor een gezonde groei en ontwikkeling van de organen. De samenstelling van rijpe melk past zich aan de veranderende behoefte van je baby aan. In het begin van een voeding is de rijpe melk wateriger van samenstelling en kan deze zelfs wat blauwig gekleurd zijn. Deze melk is bedoeld om de dorst van je baby te lessen. Geleidelijk aan wordt de melk steeds vetter, waarmee de honger van je baby wordt gestild. De het einde van de voeding is de melk meestal het vetst.
De smaak van borstvoeding kan veranderen. Borstvoeding smaakt steeds anders en is onder andere afhankelijk van wat de moeder gegeten geeft.
- Na de geboorte, indien mogelijk, wordt je baby direct op je borst gelegd. Huid-op-huidcontact, zonder onderbreking, tot en met het eerste aanleggen.
- Binnen één uur na de geboorte gaat je baby meestal op zoek naar de borst. Dit noemen we de zoek- en hapreflex waarbij je baby zoekende
- Bewegingen met de mond en bewegingen met de armen en benen maakt. Soms vindt je baby uit zichzelf de weg naar je tepel, als je nodig is zullen we je baby helpen met het aanleggen aan de borst
- Moeder en kind verblijven en slapen op dezelfde kamer (rooming-in)
- Je baby mag zo vaak drinken als hij of zij wil (voeden op verzoek)
- Je baby mag zo lang drinken als hij of zij wil. Als je baby goed aanligt, leidt dit niet tot tepelproblemen
- Het geven van een nachtvoeding tussen drie en vijf uur stimuleert de melkaanmaak extra bijvoeding wordt alleen op medische indicatie gegeven
- Het gebruik van een zuigfles en een fopspeen wordt de eerste weken afgeraden
- Binnen 12 à 24 uur na de geboorte wordt begonnen met kolven als je baby onvoldoende aan de borst heeft gezogen. Als je gescheiden bent van je baby wordt het kolven zo snel mogelijk gestart, het liefst binnen zes uur na de geboorte.
De 10 vuistregels van de WHO/Unicef. Alle instellingen die het borstvoedingscertificaat hebben behaald dienen er zorg voor te dragen dat:
- Zij een borstvoedingsbeleid op papier hebben, dat standaard bekend wordt gemaakt aan alle betrokken medewerkers
- Alle betrokken medewerkers de vaardigheden aanleren die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van het beleid
- Alle zwangere vrouwen worden voorgelicht over de voordelen en de praktijk van borstvoeding geven
- Moeders binnen een uur na de geboorte van hun kind worden geholpen met borstvoeding geven
- Aan vrouwen wordt uitgelegd hoe ze hun baby moeten aanleggen en hoe zij de melkproductie in stand kunnen houden, zelf als de baby van de moeder wordt gescheiden
- Pasgeborenen geen andere voeding dan borstvoeding krijgen, noch extra vocht, tenzij op medische indicatie
- Moeder en kind dag en nacht bij elkaar op een kamer mogen blijven
- Borstvoeding op verzoek wordt nagestreefd
- Aan pasgeborenen die borstvoeding krijgen geen speen of fopspeen wordt gegeven
- Zij contacten onderhouden met andere instellingen en disciplines over de begeleiding van borstvoeding en dat zij de ouders verwijzen naar borstvoedingsorganisaties.
Voor meer informatie over borstvoeding en borstvoedingsorganisaties kun je kijken op één van onderstaande websites:
- www.borstvoeding.com
- www.lalecheleague.nl (vrijwilligersorganisatie voor informatie en ondersteuning rond borstvoeding)
- www.nvlborstvoeding.nl (beroepsorganisatie voor lactatiekundigen IBCLC)
- www.babyvoeding.org (informatie over naleving WHO-code in Nederland)
Het borstvoedingcafé wordt iedere eerste maandagochtend van de maand gehouden in de ontmoetingsruimte van cultureel centrum ‘Cultura’, de bibliotheek en muziekschool zijn eveneens in dit gebouw gevestigd, aan de Molenstraat te Ede (vlakbij de markt). Inloop vanaf 9:30 uur tot ongeveer 11:00 uur.
Het café is bedoeld voor een ieder die borstvoeding geeft en voor zwangeren. In het café kan in een ontspannen sfeer informatie en tips tussen moeders en zwangeren worden uitgewisseld. Vragen kunnen worden gesteld. Bij elke bijeenkomst is een specialist op het vlak van borstvoeding aanwezig. Dit kan een lactatiekundige IBCLC zijn of een vrijwilligster van de verenigingen VBN of LLL.